Sibel Senaryo (sinema), belli bir teknik ve yeteneğe dayanan, yedinci sanat kurallarını ve o günün teknik kurallarını dikkate alan, ilk satırdan son satırına dek sinemaya uygun olarak hazırlanan metin. Bir başka deyişle senaryo, görüntü ve sese dönüşecek bir düşüncenin, bir olayın yazıya dökülmüşüdür.Göstermeyi esas alan bu nedenle, yazım biçimi, kurgulama, zaman, mekan ve diyaloglar gibi teknik açıdan farklı nitelikler taşıyan yazıdır.
Kısımları: (Sinopsis-Tretman-Senaryo)
Sinopsis:Kısımları nelerdir? (Sinopsis-Tretman-Senaryo)Sinopsis: Senaryonun alt yapısını oluşturur. Senaryo öyküsünün anlatımının yapıldığı tek sayfalık özettir. 4-5 sayfalık ve daha fazla olan örnekleri de mevcuttur. Özet aktarılırken kesinlikle diyaloglara ve sahnelere yer verilmez. En kısa ve genel haliyle filmin konusunu anlatır.
Örnek: Kar ve Kaplan (The Tiger and The Snow) Künye:Yapım: 2006Yönetmen: Roberto BenigniSenaryo: Roberto BenigniOyuncular: Roberto Benigni, Nicoletta Braschi, Jean Reno…Süre: 114dk.Sinopsis: Attilio Roma’daki Yabancılar Üniversitesinde şair ve okutmandır. Yıl 2003’tür ve Irak savaşı henüz başlamamıştır, fakat havada savaş kokusu duyulmaktadır. Her şeye rağmen Attilio kendine ait dünyasında olan bitene kendini kapatmış o çok sevdiği şiirlerin şairlerine ait duyduğu hayali seslerle yaşamaktadır. Edebi alanda kendine ait bir ünü vardır ve son kitabı The Tiger and the Snow’u henüz yayınlamıştır. Kitap eleştirmenler ve okuyucular tarafından çok beğenilmiştir. Olan olaylar onu korkutucu bir şekilde etkilemeye başladığında rüyalarında evlenmek istediği kadını görür. Kadının adı: Vittoria’dır ve gerçek hayatta Attilio ile evlenmeyi bırakın hiçbir şey yapmak istememektedir. Aslında bu sevimli adamın ona yaklaşmak için yaptığı herşey, ölümsüz aşkını ilan ediş tarzı Vittoria’yı daha da kızdırmaktadır. Attilio her yerde onu takip etmekte sonsuz mutluluk sözleri vermekte ve genellikle ayaklarının dibinde bir halı gibi kendini bu aşka adamaktadır. Fakat sevimli şair ne kadar bu konuda baskı yaparsa, güzel kadın onu o kadar güçlü bir şekilde reddetmektedir. Vittoria da edebiyat dünyasından bir isimdir. Üzerinde çalıştığı son kitabı ise Irak’lı bir şairin biyografisini anlatmaktadır. Yıllardır Paris’te yaşayan bu ünlü şair Bağdat’a dönmeye hazırlanmaktadır. Eğer savaş patlak verirse Bağdat’da kendi insanlarının yanında olmak istemektedir. Vittoria ve Attilio onunla Roma’da buluşurlar. Aradan zaman geçer ve günün birinde Attilio Bağdat’a dönmüş olan ünlü şairden bir telefon alır. Vittoria biyografiyi bitirebilmek için onunla birlikte Bağdat’a gitmiştir, ilk Amerikan saldırısında başından yaralanmıştır ve ölümün eşiğindedir. Attilio aynı gün Irak’a doğru yola çıkmak ve sevdiği kadına ulaşmak için bir dakika bile tereddüt etmez…İnatçılığı ve şansı sayesinde aynı gün Irak’a varmayı başarır ve Irak’lı şair onu aşkı Vittoria’nın her şeyden habersiz ve bilinçsizce ölümü beklediği hastaneye ulaştırır. Hastane ve doktorlar savaşın mahvettiği koşullarda çaresizdir. Ne ilaç ne de gerekli malzeme yoktur. Vittoria’nın beyninde ödem oluşmuştur ve bunu geçirmeye yarayan hiçbir ilaç hastanede yoktur. Umutsuzluk ölümden bile kötüdür…Delişmen Attilio ise umutsuzluğu asla kabul etmeyen tavrı ile şehirde ilaç aramaya başlar. Aramaları her seferinde yıkılmış eczanelerde son bulur. Eğer ilaç yoksa, o zaman imal edilmelidir… Aşk ölümsüzdür…. Vittoria ölmemelidir.
Tretman: Geliştirme senaryosudur. Yapısı itibariyle senaryoya benzeyen ama henüz nihai sonuca ulaşmamış taslak metin anlamındadır. Henüz kaleme alınmamış fikirlerin, senaryo ve kurguya geçmeden önceki düzensiz halidir.Senaryo yazılırken ve daha sonrasında kurgulanırken, tretman notlarına bakılarak başlangıç ve bitiş noktaları saptanır ve kurgulama gerçekleştirilir. Sinopsisin geliştirilmiş halidir. senaryoda yer alacak sahnelerde nelerin aktarılacağının paragraflar halinde belirtilmesidir. Senaryo sahnelerinin azlığı-çokluğu bakımından 10 sayfa ila 15 sayfa arasında değişkenlik gösterebilir
.Örnek: Çarpışma (Crash)Künye:Yapım: Temmuz 2005Süre: 00:17:35 dk.Yönetmen: Umut ARALSenaryo: Umut ARALOyuncular: Ruhi Sarı, Gürkan Uygun, Ali Çekirdekçi, Serhat Uluergüven..Tretman: http://www.umutaral.com/carpisma/tretman.htm
Senaryonun Yapısal Unsurları: (giriş, gelişme, gerilim, sonuç)
Giriş (Serim) Bölümü: Her konu, bir sürecin parçasıdır. Sürecin hangi noktasından başlarsak başlayalım, konunun bir öncesi vardır. İzleyiciye, konunun anlaşılması için önceki olayları da iletmek gereklidir. Konunun öncesini, kişileri, aralarındaki ilişkileri, gerekliyse zamanı ve olayın geçtiği yeri, sahne dışında ya d a perdeler aralarında geçen olayları, sebeplerini, nasıl geliştiğini de aktarmak gerekiyor. Yazar bir ortamı bir çevreyi de sergilemek isteyebilir. Bunların tümünün anlatıldığı kısma, giriş bölümü denir.
Gelişme (Düğüm) Bölümü: Düğüm, izleyiciyi meraklandırmak için kullanılan bir öğedir. Pratik bir tanımla, izleyicinin,”şimdi ne olacak?”, “ne yapacak?”, “bu açmazdan nasıl çıkacak?”, “bu zor sorun nasıl çözülür?” diye meraklandığı durumdur. Merak uyandırmanın tek yolu düğüm değildir. Yarım bilgi verip gerisini erteleme; bir gelişimi en kritik noktada kesip başka bir sahneye geçme; bir kağıdı gösterip “bu belgenin büyük sırrı sakladığını..” belirtip sırrın ne olduğunu açıklamayı ileriye bırakma; biri içeri girince telaşla bir şeyi saklama gibi davranımlarla da merak uyandırılabilir.
Gerilim Unsuru: Yoğun, sert çatışmalar, düşmanlar karşı karşıya gelmeleri, olumlu karakterin tehlikeye düşmesi, doğal olarak filmde gerilim yaratır. Her şey izleyicinin önceden tahmin edebileceği gibi gelişiyorsa, izleyici ne gerilir, ne de meraklanır. Bir süre sonra filme olan ilgisi de söner. İzleyici, gelişimin bir aşamasından sonra, karakterin amacına varıp varamayacağı konusunda kuşkuya düşerse, bu da çatışma gibi gerilim yaratır.
Çatışma Unsuru : Biri ya da bir şey, güçlü bir isteğin, amacın, düşüncenin, bir beklentinin ya da bir işin önüne engel çıkarır ya da sürmekte olan ilişkiler düzenini, durumu sarsar. Kişinin kendisi de, amacına ulaşmasına engel olabilir. Engeli yeni engeller izleyebilir. Benimsememe, destek vermeme, paylaşmama, anlamama da bir çeşit engeldir. Dramatik karakter, sürdürücü özellik taşıdığı için bu engeli/engelleri gücüyle ya da zekasıyla, ya da ikisiyle birden aşmaya çalışır. Doruk sahnenin sonuna kadar sürecek olan bu karşılıklı çabalara, çatışma adı verilir.
Doruk Sahne: Çatışma, çekişme, yarış, sonsuza kadar sürüp gitmez. Taraflara son bir çatışma olanağı verip dramayı bitirmek zorundayız. Doruk sahne, tarafların son kozlarını oynadıkları, son defa çatıştıkları, çatışmanın en hızlı, şiddetli ya da en incelikli, duyarlı ve sonucun kesin olduğu, bu yüzden heyecanın yükseldiği sahnedir.
Senaryoda bulunması gereken öğeler
Senaryo (Drama) unsurları
Tema: Senaryoda sunulan ana düşüncedir. Her dramatik eserin bir tema’sı vardır. Tema kısaca, yazarın izleyiciye iletmek istediği ana düşünceyi belirten bir cümledir. Yazar seçtiği temaya göre malzeme toplar, ya elindeki malzemeyi temaya göre ayıklar ya da tamamlar.
Kaynakça: www.wikipedia.orgTurgut Özakman, ‘Tiyatro Oyunu ve Senaryo Yazma Tekniği’ – tiyatro, radyo, televizyon, sinema – Bilgi Yayınevi 4. basım 2007 s. 327.Hazırlayan: Kerem KA